Op 18 april 2023 werd het aangepaste voorstel voor de Machineverordening goedgekeurd (amendement 180) in het Europees Parlement. De volgende stap is publicatie in het Europees Publicatieblad. Mogelijk zal dit midden van dit jaar plaatsvinden.
In dit artikel wil ik stilstaan bij de nieuwe definitie voor een “subtantiële wijziging” van een machine.
De definitie is uitgebreid ten opzichte van een eerder voorstel van de Machineverordening. En dit is zeker een verbetering.
Deze definitie ligt ook duidelijk in lijn met de Duitse visie zoals vastgelegd in het document "Wesentliche Veränderung von Maschinen". Dit document is al in 2015 gepubliceerd door het Duitse ministerie van SZW (Bundesministerium für Arbeit und Soziales).
Ook de Werkinstructie Beoordelen van gewijzigde machines van de Nederlandse Arbeidsinspectie refereert naar dit document.
Definitie in het goedgekeurde voorstel voor de Machineverordening:
“substantiële wijziging”: niet door de fabrikant voorziene of geplande wijziging van een machine of verwant product met fysieke of digitale middelen nadat die machine of dat verwante product in de handel is gebracht of in bedrijf is gesteld, die gevolgen heeft voor de veiligheid van die machine of dat verwante product, door een nieuw gevaar te creëren of een bestaand risico te vergroten, zodat het volgende vereist is:
a) de toevoeging van afschermingen of beveiligingsinrichtingen aan die machine of dat verwante product waarvan de realisatie een wijziging vereist van het bestaande veiligheidscontrolesysteem, of
b) de vaststelling van aanvullende beschermingsmaatregelen om de stabiliteit of de mechanische sterkte van de machine of dat verwante product te waarborgen;
Praktisch gezien kun je de volgende aanpak hanteren bij het aanpassen van een bestaande machine:
· Voer altijd eerst een risicobeoordeling uit, waarin de geplande wijzigingen worden meegenomen;
· Beoordeel op basis van de risicobeoordeling, de werkinstructie van de Nederlandse Arbeidsinspectie en de nieuwe definitie in de Machineverordening of je te maken hebt met een ‘substantiële wijziging’;
· Leg de keuze met onderbouwing vast in een technisch dossier;
· Zorg dat de aanpassingen altijd (ook als er niet sprake is van een substantiële wijziging) plaatsvinden op basis van de ‘stand der techniek’. Dus concreet: pas de relevante essentiële veiligheids- en gezondheidseisen (Bijlage I in de Machinerichtlijn en Bijlage 3 in de Machineverordening) en EN-normen toe. Zorg dat er een technisch dossier gevormd wordt waarin alle bewijslast opgenomen wordt om de veiligheid te kunnen aantonen;
· Indien er sprake is van een ‘substantiële wijziging’ zal de conformiteit met de wetgeving (nu Machinerichtlijn, in de toekomst de Machineverordening) moeten worden aangetoond. De scope van de wijzing (hele machine of maar een beperkt deel) moet bepaald worden. Dit bepaalt ook de reikwijdte van de nieuwe CE-markering. Zie de werkinstructie ‘Beoordelen van gewijzigde machines’ van de Nederlandse Arbeidsinspectie voor meer informatie.
Via de onderstaande link zijn de verschillende genoemde documenten te downloaden:
https://www.verwey-safety.nl/advies-machineveiligheid-en-elektrische-veiligheid/downloads
